İçlerinde Görülmüştür'ün de olduğu 21 kurum hapishanelerdeki basın yasağı ile ilgili olarak basın açıklaması yaptı. Açıklama metnini aşağıda paylaşıyoruz.
Görülmüştür Ekibi
Hapishanelerdeki Keyfi Yayın Yasakları Son Bulmalıdır!
Son günlerde hapishanelerde yayın yasaklarına dair haberler basına yansıyor. Leman, Uykusuz ve Penguen dergileri “sakıncalı” olduğu gerekçesiyle Kandıra 1 No’lu F Tipi Hapishanesi’ne alınmadılar. Kaos GL dergisi, “müstehcen yazı ve yorumlar kapsadığı” gerekçesiyle Bafra T Tipi Kapalı Hapishanesi idaresi tarafından engelledi. LGBTİ mahpusların anlatımlarının derlendiği Voltaçark adlı kitap gönderildiği bir çok hapishane tarafından kabul edilmedi. Çok değil bir kaç ay önce de mahpuslara ziyaretçileri tarafından getirilen veya posta yoluyla gönderilen süreli yayınlar (çoğunlukla dergiler) engelleniyor ve mahpusların, bu yayınları paralarını kendilerinin ödemesi ve görevli infaz koruma memurları tarafından bayiden alınması koşuluyla temin edebileceğini belirtiliyordu.
Tüm bu engellemelerin yasal çerçevesini Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 62. Maddesi oluşturmaktadır. “Süreli ve Süresiz Yayınlardan Yararlanma Hakkı” başlığını taşıyan bu maddenin 3. Fıkrası “Kurum güvenliğini tehlikeye düşüren veya müstehcen haber, yazı, fotoğraf ve yorumları kapsayan hiçbir yayın hükümlüye verilmez” demektedir. 62. Maddenin bu fıkrası, hapishane idarelerine “keyfi” olarak nitelendirilebilecek bir tasarruf hakkı tanımaktadır. Bu yasa maddesi sayesinde, bir yayın mahkeme kararıyla yasaklanmamış olsa dahi hapishane idaresi bu yayının “kurum güvenliğini tehlikeye düşürdüğüne” veya “müstehcen” olduğuna karar verirse bu yayını hapishane sınırları içerisinde yasaklama hakkına sahip olabilmektedir [1]. Bu durumun kendisi “keyfiyet” yaratmaktadır.
Her ne kadar İnfaz Hakimlikleri ve Ağır Ceza Mahkemeleri, bu engelleme kararları söz konusu olduğunda “Ceza İnfaz Kurumları Kütüphane ve Kitaplık Yönergesi”ni de yasal çerçevenin bir parçası olarak gösterse de bu kabul edilebilir bir tutum değildir. Zira bu yönerge, bireysel olarak mahpusların edinebileceği yayınları değil “kütüphane ve kitaplık”lara alınacak/koyulacak süreli ve süresiz yayınları ilgilendirmektedir.
Bu yönergenin ilgili maddeleri [2] hapishane idarelerine yayın yasağı getirme yönünde keyfi tasarruf hakkı tanımanın yanı sıra “Kuruma Kabul Edilecek Yayınlarda Aranacak Nitelikler”i de belirlemekte ve “Atatürk milliyetçiliği, ilke ve inkılaplarına uygun olması” gibi maddeleriyle ek sınırlamalar getirmektedir.
Bir yayını, hapishane dışında yasak değilken hapishanede yasaklamak ve bu yasak kararının ilk derecede olsa dahi karar vericisi olarak hapishane idaresini belirlemek kanuni olsa dahi insan hakları ile bağdaşmaz. Kaldı ki, hapishane idarelerine tanınan bu keyfi tasarruf hakkı nedeniyle bazı yayınlar bazı hapishanelerde yasaklanırken diğer hapishanelerde serbest olabilmekte ve standart bir yaklaşım da sergilenmemektedir.
Mahpuslara yönelik bu çifte standart, iktidarların kendi anlayışları doğrultusunda mahpusları standardize etmeye yönelik yaklaşımları ve hapishane idarelerine tanınan keyfi tasarruf hakkı kabul edilebilir değildir. Mahkemeler tarafından hakkında toplatılma ve yasak kararı verilmeyen bütün yayınlara her bir Türkiye vatandaşı gibi mahpuslar da ulaşabilmelidir. Bu nedenle bu çifte standardı ve keyfiyeti ortadan kaldıracak yasal düzenlemeler gerçekleştirilmeli ve mahpusların süreli ve süresiz yayınlara ulaşabilmesinin önündeki engeller kaldırılmalıdır.
1 Eylül 2015
Bilgi Üniversitesi Gökkuşağı LGBTİ oluşumu
Dışarıda Deli Dalgalar
Engelli Kadın Derneği
Eşit Haklar İçin İzleme Derneği
Görülmüştür
Hebun LGBT Derneği
Hevi LGBTİ Derneği
İHD Merkez
İstanbul LGBTİ Dayanışma Derneği
Kaos GL
Keskesor LGBTİ Oluşumu
Lambda İstanbul LGBTT Dayanışma Derneği
LİSTAG (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, İnterseks Bireylerin Aileleri ve Yakınları Derneği
Mahsus Mahal
Özgürlükçü Hukukçular Derneği
Pembe Caretta LGBTQ Oluşumu
Pembe Hayat LGBTT Dayanışma Derneği
Sosyal Politikala Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Derneği (SPoD)
Türkiye İnsan Hakları Derneği (TİHV)
Trabzon Mor Balık LGBT Oluşumu
Tutuklu Hükümlü Aileleri Hukuk Dayanışma Dernekleri Federasyonu (Tuhadfed)
[1] Hapishane idaresi bu kararı “kurum müdürünün başkanlığında, eğitimden sorumlu ikinci müdür, cezaevi tabibi, psikolog, sosyal çalışmacı ve kurumda görev yapan bütün öğretmenler ile kütüphaneciden” (veya bu sayılardan hangileri varsa o kişilerden) oluşan Eğitim Kurulu aracılığıyla almaktadır. Mahpusların, alınan bu kararlara itiraz hakkı vardır. Bu kararlara itiraz için önce İnfaz Hakimliği’ne, buradan da olumsuz bir karar çıkması halinde Ağır Ceza Mahkemesi’başvuru yapılabilmektedir.
[2] Kuruma kabul edilmeyecek yayınlar
Madde 11- a) Mahkemelerce yasaklanmış olan,
b) Mahkemelerce yasaklanmamış olsa bile, kurum güvenliğini tehlikeye düşürdüğü veya müstehcen haber, yazı, fotoğraf ve yorumları kapsadığı eğitim kurulu kararıyla tespit edilen, hiçbir yayın kuruma kabul edilmez.
Kuruma kabul edilecek yayınlarda aranacak nitelikler
Madde 12- Kütüphane veya kitaplıklara alınacak veya kabul edilecek yayınların:
a) İyileştirme ve eğitim programları ile derslere kaynaklık edecek nitelikte olması,
b) Hükümlü ve tutukluların genel ve mesleki bilgilerini artırıcı nitelikte olması,
c) Hükümlü ve tutuklulara insan, yurt ve millet sevgisini güçlendirecek nitelikte bulunması,
d) Hükümlü ve tutukluların manevî kalkınmalarını sağlayacak vasıfları taşıması,
e) Atatürk milliyetçiliği, ilke ve inkılaplarına uygun olması,
f) Hükümlü ve tutukluların boş zamanlarını değerlendirmelerini, okuma alışkanlığı edinmelerini ve kültür bakımından ufuklarını geliştirmelerini sağlayacak nitelikte olması, gerekir.
- 7 gösterim