Düşünsel özgürlüğün Sınırsız Kütüphanesi açılıyor

Fiziksel özgürlüğün kısıtlandığı yerde düşünsel özgürlüğün sınırsızlığında üretilen kitaplar Sınırsız Kütüphane’de buluşuyor. Farklı hapishanelerden 96 mahpus ve dışarda olan 34 fotoğrafçı, grafiker ve heykeltıraşın yer aldığı sergi, 13 Eylül’de Karşı Sanat Çalışmaları’nda açılacak.

3 Eylül 2024

Haber: METİN EKİNCİ

Görülmüştür Kolektifi, Redfotoğraf grubu ve Karşı Sanat, “içerdekilerle dışardakileri buluşturan” ortak bir sergiye daha imza atıyor. Fotoğrafçılar, grafik tasarımcılar ve heykeltraşlarla, hapishanelerdeki sanatçıları bir araya getiren “Sınırsız Kütüphane” sergisi 13 Eylül – 9 Ekim tarihleri arasında İstanbul Beyoğlu’ndaki Karşı Sanat Çalışmaları’nda olacak.

“Sınırsız Kütüphane” sergisine farklı hapishanelerden 96 mahpus ve “dışarda” olan 34 fotoğrafçı, grafiker ve heykeltraş katılıyor. Yasaklar ve sansüre rağmen kütüphanelerin insanlık tarihine sunduğu katkıların sınırlandırılamayacağı fikrinden yola çıkan sergi, kimi zaman da sadece “içeriyi betimleyen edebiyat” ön yargısına yol açan “hapishane edebiyatı” fikriyatına da dikkat çekiyor.

Sergide fiziksel özgürlüğün kısıtlandığı yerde düşünsel özgürlüğün sınırsızlığında üretilen kitaplar da yerini alıyor. “Hapishanelerde üretilen sanat nesneleri ve düşünce ürünlerinin dışarıyla kurduğu bağı önemsiyoruz” diyerek yola çıkan Redfotoğraf ve Görülmüştür Kolektifi, bugüne dek pek çok ortak sergiye imza attı, Karşı Sanat Çalışmaları da bu sergilere ev sahipliği yaptı.

“ROMANTİZE EDİLEMEYECEK KADAR ZOR BİR HAYAT”

Görülmüştür Kolektifi’nden Adil Okay, içerideki hayatın öyle kahramanlık filmlerindeki gibi olmadığını vurgulayarak, “İçeride hayat romantize edilemeyecek kadar zor akıyor. Bir zulüm deryasında düşlerine, ütopyalarına sarılan politik tutuklu ve hükümlüler, tenlerini ve tinlerini psikolojik ve kimi zaman da fiziki şiddetten korumak için yazmaya, çizmeye yöneliyor” diyor. Adil Okay, Redfotoğraf grubu ile yıllardır özveri ve imece ile yürüttükleri projelerin en önemli amacının hapishane idarecilerinin akıl almaz disiplin cezalarıyla, keyfi yasaklarla tecrit ettiği mahpuslara bir esinti yollamak olduğunu dile getiriyor: “Absürt, akıl almaz sansür uygulamaları sonucu oto sansüre sürüklenen tutuklu yazarlara, şairlere, çizerlere destek sunmak, bazı hapishanelerde “yönetmelik yok sayılarak” keyfi olarak konulan kitap, dergi, gazete, tuval ve renkli kalem yasaklarına dikkat çekmektir. En azından Türkiye’nin de imzaladığı (2006) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Cezaevi Kuralları’na uyulmasını sağlamak, keyfi yasakların sonra ermesi için çıkarılan sese sesimizi eklemektir.”

“HAPİSHANELERDE 100’DEN FAZLA ŞAİR, YAZAR ve ÇİZER VAR”

Redfotoğraf grubundan fotoğraf sanatçısı Özcan Yaman da, “Sınırsız Kütüphane” sergisinin nasıl doğdunu şu sözlerle anlatıyor: “Türkiye hapishanelerinde -kamuoyunun bildiği tanıdığı, aydınların destek sunduğu iki üç ismin dışında- yüzden fazla yazar, şair ve çizerin varlığını kamuoyuna hatırlatmak, eserlerini hangi koşullarda, nasıl yarattıklarına dikkat çekmek amacıyla Sınırsız Kütüphane adını verdiğimiz bu sergiyi hazırladık. Sergide değişik hapishanelerden 96 üzerinde mahpus ve dışarda olan 34 fotoğrafçı, grafiker ve heykeltıraş yer alıyor. Bu çalışmamız sadece görsellerden -videolardan ibaret olmasın diye yazarları hala hapishanede olan, son 30 yılda içeride üretilmiş – yazılmış yüzden fazla edebi eseri, kitap, resim ve karikatürü sergi için topladık.”.

Görülmüştür Kolektifi’nden Adil Okay’ın verdiği bilgelere göre Sınırsız Kütüphane sergisinde ayrıca daha önce, 14 yıl boyunca politik mahpusların Görülmüştür Kolektifi’ne yolladığı kitaplar ve mahpus ailelerinden bu sergi için gelen yeni kitaplar yer alacak. Kitaplarla birlikte hapishanelerde yasaklara ve engellere rağmen çizilmiş resim ve karikatürler sergide yerini alacak.

“REDFOTOĞRAF HERKESE AÇIK BİR İNİSİYATİF”

Fotoğraf sanatçısı Özcan Yaman, 2008 yılından bu yana toplumsal muhalefette adaletsizliğe, hukuksuzluğa ve sansüre karşı duruş gösteren Redfotoğraf grubunun yeni çalışmaları hakkında da bilgi vererek, yeni sergilerin müjdesini veriyor. Çalışmalarını mutlaka bir demokratik kitle örgütüyle birlikte yürüten Redfotoğrafçılar, toplumsal muhalefette kendini fotoğrafla ifade etmek isteyen herkese açık bir insiyatif. Özcan Yaman, 2016 yılından beri Görülmüştür.org insiyatifi ile düzenli sergiler hazırladıklarını belirterek, “İçerden dışarıya ve dışardan içeriye fotoğraf, diye başladık ve her yıl farklı tema ile bu çalışmalarımızı sürdürüyoruz. 13 Eylül’de Karşı Sanat’ta Sınırsız Kütüphane sergimiz ile yeni dönemi başlatıyoruz. Yeni sergi projelerimiz yolda…” bilgisini veriyor.

İçeriden, dışarıdan 150’ye yakın sanatçının eserleriyle açılacak Sınırsız Kütüphane sergisi, 13 Eylül günü İstanbul’da İstiklal Caddesi Aznavur Pasajı’ndaki Karşı Sanat Çalışmaları’nda açılacak ve 9 Ekim tarihine kadar görülebilecek. 

Kaynak: sahneden.net