DUVARLARI DELEN ÇİZGİLER
Açılış: 11 Temmuz 2019. Saat:17.00. Samandağ Palmira Kahve. (Aspava Yanı)
Sergi 14 Temmuz'a kadar ziyarete açıktır
الكاريكاتورية للسجناء مع موضوع الحرية
Xêzên Ku Diwaran Derbas Dikin
Jı çapemenîye û rayapêroyî rê
'Drawings That Exceed the Walls'
L'art ne peut etre contraınt a l'ısolement
Duvarları Delen Çizgiler
“DUVARLARI DELEN ÇİZGİLER”
SAMANDAĞ EVVEL TEMMUZ FESTİVALİNDE !
Açılış: 11 Temmuz 2019. Saat:17.00. Samandağ Palmira Kahve. (Aspava Yanı)
Sergi 14 Temmuz'a kadar ziyarete açıktır.
الكاريكاتورية للسجناء مع موضوع الحرية
Xêzên Ku Diwaran Derbas Dikin
Jı çapemenîye û rayapêroyî rê
'Drawings That Exceed the Walls'
L'art ne peut etre contraınt a l'ısolement
Duvarları Delen Çizgiler
***
Sergi hakkında açıklama:
Öncelikle bizi davet ettikleri ve mahpus çizerlerin seslerini daha çok insana duyurmamıza vesile oldukları için Samandağ Kalkındırma Derneği ile Evvel Temmuz Festival Komitesine ve İHD Hatay Şubesi’ne teşekkür ediyoruz.
Hapishanelerde yaşanan hak ihlallerine dikkat çekmek, tecrit edilen mahpusların sesini duyurmak amacıyla sekiz yıldır faaliyet gösteren, ülkede ve Avrupa’da bu temada çeşitli sergiler açan “Görülmüştür Ekibi” olarak, İnsan Hakları Derneği (İHD) ve HOMUR Karikatür ve Mizah Grubu’nun desteğini alarak, “Duvarları Aşan Çizgiler” adını verdiğimiz yeni bir proje hazırladık. Bu amaçla onlarca hapishaneye girerek, halen tutuklu veya hükümlü olan ressam ve karikatüristlere ulaştık. Onlardan yaratıcılıklarını görünür kılacağımız projemize katılmalarını, “Özgürlük” temalı karikatürler çizmelerini istedik.
OHAL’den sonra hapishanelerde sürgün ve sevkler hız kesmediğinden bazı karikatüristlere ulaşmada zorlandık. Taahhütlü mektuplarımız, fakslarımız hapishanelerde kayboldu, bazıları da “Görülmüştür – Kurumda yoktur” mührüyle geri döndü. Kimi zaman da hapishanelerde sık uygulanan “iletişim cezaları” nedeniyle sahibine verilmedi. Mahpus karikatüristlerle bağlantı kurmayı üstlenen sergimizin mimarı yazar Adil Okay, üç ay boyunca postane kapılarında mesai harcadı. Uzun uğraşlardan sonra ulaşabildiğimiz mahpuslardan 20’si çizdikleri özgün karikatürlerini bize yollayıp projemize katkı sundular. Tutuldukları hücrelerde yetersiz malzemeyle çalışarak üretilebileceğini gösterdiler.
Örneğin gazeteci ve ressam Zehra Doğan’ın, boyalı kalem, fırça, tuval gibi malzemelerin yasak olduğu Tarsus Kadın Hapishanesinde, regl kanını, tentürdiyodu ve sebze artıklarını kullanarak boya yaptığını öğrendik. Cebrail Çakto adlı mahpus, davetimizi aldığını ama apar topar eşyalarını, resim yapmak için kullandığı araç gereçlerini alamadan sürgüne gönderildiğini, getirildiği Rize Kalkandere hapishanesinin kantininde de bu malzemelerin satılmadığını yazdı. Edirne F Tipi hapishanede tutulan, renkli karikatür yapan Nurettin Erenler ise, boyalı kalemlerine el konulduğu için yeni çizim yapma imkânının elinden alındığını bildirdi. Dönem dönem basında da yer alan, TBMM’sinde Soru Önergeleri’ne konu olan bu keyfi yasaklar saymakla bitmez.
Sonuç olarak tüm engellere rağmen elimizde sergi açacak bütünlükte, 70 adet karikatür birikti. Ancak daha ulaşamadığımız yüzlerce mahpus çizerin olduğunu, hapishanede o zor koşullarda üretenlerin sayısının bu sergide yer alanlardan fazla olduğunu belirtmek istiyoruz.
Bu projede amacımız
- 2019 Yılı itibariyle hapishanelerde sayıları her geçen gün artan 260.000 tutuklu ve hükümlünün varlığını dışarıdakilere yeniden anımsatmak,
- İçerinin sesini, içeridekilerin rakam – istatistik olmadığını, dışarıdaki insanlara göstermek, duyurmak,
- Hapishane idarecilerinin “rehabilatasyon” yerine akıl almaz disiplin cezalarıyla, yasaklarla tecrit ettiği mahpus sanatçıların ruhsal sağalmalarına katkı sunmak,
- Hapishanelerde plastik sanatlarla ilgilenen mahpusları teşvik etmek. Kendilerini ifade olanağı sağlamak,
- Bazı hapishanelerde “Hapishane yönetmeliği - tüzük yok sayılarak” keyfi olarak konulan renkli kalem yasaklarına dikkat çekmek, en azından Türkiye’nin de imzaladığı (2006) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Cezaevi Kuralları’na uyulmasını sağlamak, Türkiye’deki 400’e yakın hapishanenin çok azında faaliyette olan “Sanat atölyeleri”nin işlevli hale getirilmesi için kamuoyu oluşturmaktır.
Görülmüştür Ekibi (www.gorulmustur.org)
Sergide Eserleri Yer Alan Mahpus Karikatüristler
A.Kerim Aktaş - H Tipi Hapishane Gaziantep, Ahmet Bilge - E Tipi Kapalı Hapishane Elbistan – K.Maraş, Ayhan Bozkaya - 2 No’lu T Tipi Hapishane Şakran Aliağa İzmir. Aynur Epli - Şakran Kapalı Kadın Hapishanesi Aliağa İzmir. Barış İnan - 2 No’lu F Tipi Hapishane Kocaeli. Cemal Bozkurt - 2 No’lu F Tipi Hapishane Tekirdağ. Cenan Genç - 1 No’lu F Tipi Hapishane Kocaeli. Haydar Bayar - 1 No’lu F Tipi Hapishane Tekirdağ. Hüseyin Yıldırım - F Tipi Hapishane Bolu. Kemal Ayhan - 1 No’lu F Tipi Hapishane Tekirdağ. Mahmut Ulusan - 2 No’lu F Tipi Hapishane Kocaeli. Mehmet Boğatekin - T Tipi Hapishane Burhaniye – Balıkesir. Menaf Osman - T Tipi Hapishane – Akhisar Manisa. Melih Gürler - T Tipi Hapishane Beşikdüzü – Trabzon. Musa Kart, F Tipi Hapishane Kandıra. Mustafa Ağcakaya - 2 No’lu T Tipi Hapishane - Bandırma / Balıkesir. Nurettin Erenler - F Tipi Hapishane Edirne. Ömer Raman (Özdurak) - T Tipi Hapishane Burhaniye – Balıkesir. Özlem Özdemir - Kadın Kapalı Hapishanesi Gebze. Serdar Sürücü - 1 No’lu F Tipi Hapishane Tekirdağ. Zehra Doğan (tahliye oldu)
- 2 gösterim